Venski ulkus (Ulcus venosum) predstavlja jednu od najtežih posledica venske bolesti i terminalnu promene kože i potkožice u smislu pojave rane koja ne zarasta.
Javlja se u u oko 1% stanovnistva i predstavlja 70-90% rana na nogama. Uglavnom se javljaju sa unutrašnje strane donjeg dela potkolenice i predstavljaju veliki socijalni problem. Zahteva svakodnevno dugogodišnje previjanje koje ne može dovesti do izlečenja ove bolne promene, već bolest napreduje izjedajući tkivo do kosti. Ono što je karakteristično kod venskih ulceracija je ciklično otvaranje i zaceljivanje ulkusa. Sami znakovi koji govore da dolazi do smetnji u venskoj cirkulaciji i na koje se pacijenti žale su osećaj bola i težine u nogama (obično pri dužem stajanju), brzo umaranje, osećaj “žarenja”, mravinjanja, noćni grčevi i edemi potkolenica i skočnih zglobova. Pre samog nastanka rane dolazi do promene boje kože u smislu tamne prebojenosti, svraba, otoka oko gležnja (koji se u početku javlja u večernjim satima) kao i zadebljanja i zapaljenja kože i potkože u smislu hipostatskog dermatitisa. Takođe rana najčešće nastaje kao posledica češanja promene na nozi koja je nastala zbog venske bolesti.
Što se tiče samog uzroka nastanka venskog ulkusa, postoje različite teorije. Može da nastane kao posledica oboljenja površnog venskog sistema, kao posledica promena na dubokom venskom sistemu kao i na spoju ova dva sistema, odnosno perforantnim venama.
U određenim slučajevima može nastati kao posledica kombinovane arterijske i venske bolesti (Ulcus mixtum), što uvek treba imati na umu zbog izbora i redosleda lečenja. Takođe se češće javljaju u starijih osoba, u osoba sa proširenim venama, bolesnim perforantnim venama i u osoba koje su imale trombozu u površnom i dubokom venskom sistemu.
Dijagnoza venskog ulkusa se postavlja na osnovu kliničkog pregleda i anamnestičkih podataka. Ulkus predstavlja ranu odnosno razjedinu kože i potkože ispunjenu granulacijama, a u odmaklim slučajevima sa prominencijom kosti. Ipak važnije je otkriti uzrok nastanka ulkusa. Potrebno je uraditi valjan snimak kolor doplerom površnog i dubokog venskog sistema i perforatornih vena. Takođe je od ekstremne važnosti potrebno isključiti postojanje arterijskog oboljenja zbog same terapije.
Postoji nekoliko izbora lečenja ove promene koje uključuje medikamentnu terapiju, mehaničku odnosno kompresivnu terapiju i nekoliko vrsta hirurškog lečenja. U principu, cilj lečenja je smanjenje edema, ubrzavanje zarastanja uklusa i sprečavanje ponovne pojave. Iako su opisane brojne metode, najvažnije je otkriti uzrok nastanka ulkusa. Ukoliko postoji ulkus mixtum koji nastaje kao kombinacija arterijske i venske bolesti, kompresivna terapija je kontraindikovana i prvo se leči arterijsko oboljenje, hirurškim ili endovaskularnim putem.
Kompresiona terapija predstavlja standardnu terapiju lečenja hronične venske insuficijencije i venskog ulkusa. Za razliku od standardne kompresione terapije elastičnim čarapama kod hronične venske insuficijencije, kod Ulcus crurisa se preporučuje nošenje čarapa tipa Ulcer X zbog povećanog stepena kompresije. Čarape ovog tipa smanjuju edem, poboljšavaju refluks, ubrzavaju zarastanje ulkusa i smanjuju bol. Kontraindikacije za kompresivnu terapiju su kontaktni dermatitis, postojanje periferne arterijske bolesti i nekompenzovana srčana insuficijencija.
Hirurško lečenje ima značajnu ulogu u lečenju venskih ulkusa koji su nastali kao posledica bolesti površnog i perforantnog venskog sistema. Postoji nekoliko načina, ali bih izdvojio dva: klasičnu hirurgiju koja podrazumeva striping velike safenske vene i subfascijalno prekidanje perforatora. Drugi vid je minimalno invazivna hirurška procedura koja podrazumeva lasersku terapiju venskog sistema. Prednost ovog vida lečenja je što se pod kontrolom ultrazvuka može identifikovati i laserom zatvoriti oboleli perforator u lokalnoj anesteziji. Takođe, u nekim slučajevima, oboleli venski perforator se može zatvoriti terapijom penom.
Preporuke pacijentima koje ublažavaju tegobe venskog ulkusa: nošenje udobne obuće, smanjenje telesne težine, izbegavanje dugog stajanja i sedenja sa spuštenim nogama, izbegavanje topline i sunčanja, izbegavanje nošenja teškog tereta, kao i svakodnevno previjanje i toaleta ulkusa.
Ipak, najvažnija je blagovremena dijagnostika kao i lečenje bilo hirurgijom, laserom ili kompresionom čarapom.
Izvor: www.b92.net
Comments are closed.